młodzi ludzie z alkoholem (mat. UM Cieszyn)

Reaguj na sprzedaż alkoholu dzieciom i młodzieży

Na zlecenie gminy Cieszyn na terenie Cieszyna przeprowadzono terenowe szkolenie z audytem w punktach sprzedaży i podawania napojów alkoholowych w następujących latach: 2021, 2022 oraz 2023.
Celem szkolenia było: 
- zapobieganie sytuacjom, w których sprzedawca podałby alkohol osobie wyglądającej na nieletnią bez poproszenia jej o okazanie dowodu tożsamości,
- przeszkolenie sprzedawców w punktach sprzedaży napojów alkoholowych oraz w punktach, w których doszło do nieprawidłowości w wyniku przeprowadzonego wcześniej badania.

Jednym z elementów szkolenia był tzw. „mystery client” (tajemniczy klient), którym była osoba w wieku 18 - 20 lat (wyglądająca znacznie młodziej), dokonująca audytu, mającego na celu weryfikację przestrzegania przez sprzedawców zasady niesprzedawania alkoholu osobom poniżej 18 r. ż. 
Metoda badawcza „tajemniczy klient” jest wykorzystywana w wielu państwach do badania dostępności alkoholu oraz używana, jako jedna z metod ograniczania podaży alkoholu dla osób nieuprawnionych do kupowania.
Warto podkreślić, iż sprzedaż alkoholu nieletnim jest przestępstwem, konsekwencją jest kara grzywny oraz utrata zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. Sprzedawca ma prawo, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, zażądać dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy. Aby minimalizować i zapobiegać takim sytuacjom, w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii Miasta Cieszyna organizowane są szkolenia dla sprzedawców napojów alkoholowych oraz przedsiębiorców prowadzących sprzedaż napojów alkoholowych na terenie miasta Cieszyna, m.in. w celu uwrażliwienia ich na podobne sytuacje, a także przekazywania wiedzy na temat ich ustawowych obowiązków. 
Wyżej wymienione działania tzw. „tajemniczego klienta” mają na celu, w dłuższej perspektywie ograniczenie naruszeń prawa w zakresie sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom nieuprawnionym, w szczególności dzieciom i młodzieży, a także zwiększenie liczby sprzedawców, którzy kontrolować będą osoby wyglądające na nieletnie, poprzez pokazywanie dowodu tożsamości. Mają także na celu uwrażliwienie nie tylko samych sprzedawców i przedsiębiorców, ale i ogół lokalnej społeczności na zwracanie uwagi na tego rodzaju sytuacje (kiedy sprzedawany/podawany jest alkohol osobom nieletnim), ponieważ stanowi to, element zbiorowej odpowiedzialności. Istotne jest by każdy, kto jest świadkiem sprzedaży alkoholu dzieciom i młodzieży reagował.
    Zadanie zostało sfinansowane ze środków Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii Miasta Cieszyna na rok 2021, 2022 oraz 2023 i stanowi element szerszych działań profilaktycznych, realizowanych przez gminę na rzecz mieszkańców gminy.
    
Poniżej przedstawiam wyniki z przeprowadzonego badania  „tajemniczy klient” w latach 2021-2023:
W roku 2021, w 109 punktach przeprowadzony został audyt, którego wyniki wskazały, iż w:
- 65 punktach, sprzedawcy nie poprosili o dowód osobisty, i mimo to kontynuowali sprzedaż,
- 44 punktach, sprzedawcy poprosili o okazanie dowodu osobistego, aby kontynuować sprzedaż, w przypadku osoby pełnoletniej.
W roku 2022, audyt  zrealizowano w 114 punktach, którego wyniki wskazały, iż w:
- 76 punktach, sprzedawcy nie poprosili o dowód osobisty, i mimo to kontynuowali sprzedaż,
- 38 punktach, sprzedawcy poprosili o okazanie dowodu osobistego, aby kontynuować sprzedaż, w przypadku osoby pełnoletniej.
        
W roku 2023, audyt odbył się w 115 punktach w:
- 54 punktach  kontynuowano sprzedaż alkoholu, mimo nieotrzymania dokumentu tożsamości (w 23 punktach, sprzedawcy chcieli sprzedać alkohol i nie poprosili o dowód osobisty, w 31 punktach sprzedawcy poprosili o okazanie dowodu osobistego i pomimo jego braku kontynuowali sprzedaż alkoholu),
- 58 punktach odmówiono sprzedaży alkoholu (w 57 punktach sprzedawcy poprosili 
o dowód osobisty i z powodu jego braku odmówili sprzedaży alkoholu, w 1 punkcie sprzedawca odmówił sprzedaży na podstawie wyglądu bez pytania o dowód).

Mając na uwadze powyższe uwagi, zapraszam Państwa do wspólnego, wielotorowego działania, które może przyczynić się do poprawy zdrowia i ograniczenia zgubnego wpływu środków psychoaktywnych. 
Jestem przekonana o skuteczności wspólnych przedsięwzięć mających na celu zwiększenie odpowiedzialności za zdrowie osób młodych i ograniczenie dostępu do wyrobów alkoholowych i tytoniowych.

                                        Gabriela Staszkiewicz
                                        Burmistrz Miasta Cieszyna